Việc biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng có ý nghĩa khoa học lớn, trở thành bộ sách bổ trợ cho 4 tập chính sử “Lịch sử Hải Phòng” nhờ việc hệ thống lại các sự kiện lịch sử của thành phố đã được chọn lựa theo tiêu chí khoa học; giúp bạn đọc, bao gồm các nhà nghiên cứu tra cứu nhanh, chính xác, thuận tiện nhất về lịch sử thành phố. Để phục vụ nghiên cứu, biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng đảm bảo chất lượng, hiệu quả, đúng thời gian và tiến độ, việc nghiên cứu luận cứ khoa học trước khi nghiên cứu, biên soạn công trình này là hết sức cần thiết. Trước yêu cầu đó, Trung tâm Thông tin, Thống kê Khoa học và công nghệ (Sở Khoa học và Công nghệ) đã chủ trì thực hiện nhiệm vụ “Nghiên cứu luận cứ khoa học phục vụ biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng”. Nhiệm vụ được Hội đồng Khoa học và Công nghệ cấp thành phố tư vấn, đánh giá, nghiệm thu vào ngày 27/9/2022 tại Sở Khoa học và Công nghệ.

Quang cảnh Hội nghị tư vấn, đánh giá, nghiệm thu kết quả thực hiện nhiệm vụ.

Triển khai đề tài, nhóm nghiên cứu Đề tài tiến hành nghiên cứu các vấn đề lý thuyết, thực tiễn và kinh nghiệm xây dựng danh mục sự kiện lịch sử; xác định quy mô, bố cục biên niên sự kiện lịch sử; xây dựng, bố trí các nguồn lực phục vụ biên soạn biên niên sự kiện lịch sử; tổ chức thực hiện biên soạn biên niên sự kiện lịch sử ở một số tỉnh, thành phố và Hải Phòng. Theo nghiên cứu, đa số các địa phương xác định danh mục sự kiện theo phương pháp truyền thống, chưa xây dựng các danh mục sự kiện. Gần đây nhất, Biên niên sự kiện lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam được xuất bản, là công trình nghiên cứu công phu, bài bản, được biên soạn theo phương pháp khoa học hiện đại với việc triển khai xây dựng nội dung danh mục sự kiện, sắp xếp bố cục và tổ chức thực hiện hợp lý…, có thể trở thành nguồn tư liệu tham khảo bổ ích cho công tác biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng.  

Từ những nghiên cứu lý thuyết và thực tiễn trên, nhóm nghiên cứu Đề tài đề xuất nội dung và phương pháp biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng gồm: Nghiên cứu đề xuất quan điểm, mục tiêu, nguyên tắc biên soạn; Nghiên cứu xác định tiêu chí sự kiện lịch sử Hải Phòng; Nghiên cứu đề xuất cách thức xác định danh mục các sự kiện lịch sử thành phố Hải Phòng; Nghiên cứu đề xuất quy mô, bố cục Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng; Nghiên cứu đề xuất phương pháp biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng; Nghiên cứu đề xuất nguồn lực phục vụ biên soạn và cách thức tổ chức thực hiện biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng. Theo đó, Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng dự kiến chia thành 03 tập: Tập 1 - Từ thời Nguyên thủy đến năm 1888, Tập 2 - Từ năm 1888 đến năm 1955, Tập 3 - Từ năm 1955 đến năm 2020; với danh mục các sự kiện được sắp xếp theo thứ tự ngày/tháng/năm, tên sự kiện, nguồn. Các sự kiện lịch sử đảm bảo các tiêu chí: tương đối đầy đủ, chính xác, cụ thể; có tầm mức ảnh hưởng; thống nhất, logic. Việc biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng đảm bảo nguyên tắc khách quan, trung thực; toàn diện và cụ thể; cơ bản, cô đọng; hệ thống, logic; thống nhất, đồng bộ và được trình bày một cách mạch lạc, rõ ràng, dễ hiểu.

Để tổ chức thực hiện biên soạn Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng, nhóm nghiên cứu Đề tài cũng đề xuất thành lập Ban Chỉ đạo, chỉ định cơ quan thường trực giúp việc Ban Chỉ đạo, thành lập Hội đồng và Ban thư ký giúp việc Hội đồng, tổ chức các Ban biên soạn các phần của công trình, thành lập các Hội đồng khoa học đánh giá nghiệm thu các phần của công trình…

Kết quả nghiên cứu của đề tài được Hội đồng Khoa học và Công nghệ đánh giá cao về khả năng ứng dụng, là cơ sở góp phần biên soạn thành công Biên niên sự kiện lịch sử Hải Phòng. Trong khuôn khổ hội nghị, Hội đồng Khoa học và Công nghệ cũng đề nghị nhóm nghiên cứu Đề tài chỉnh sửa, bổ sung một số nội dung như: làm rõ phương pháp lịch sử được sử dụng trong nghiên cứu; cần phân tích chỉ ra kinh nghiệm có thể vận dụng đối với Hải Phòng; cần đưa ra tiêu chí cụ thể hơn về lựa chọn sự kiện, xác định khối lượng nội dung cho từng loại sự kiện…

Nhật Hạ